De MichaëlConferenties vormen sinds 2008 een traject met een perspectief van een aantal jaren. Uiteindelijk moet dit leiden tot maatschappelijk relevant en geaccepteerd vrijeschoolonderwijs.
De MichaëlConferentie brengt voortrekkers en pioniers samen, die het hart vormen op weg naar 2020.
MichaëlConferentie 2011
In de aanloop naar de grote MichaëlConferentie in 2020 organiseert de Vereniging van vrijescholen op 5 oktober 2011 een conferentie met als titel: Kunstzinnige processen in onderwijs en opvoeding. Het thema is gekozen omdat vrijescholen zich onderscheiden door hun methodische aanpak. Kunstzinnigheid staat daarbij centraal als het scheppend proces. Via kunstzinnig onderwijs wordt het kind voortdurend op meervoudige wijze in denken, voelen en willen uitgedaagd.
WAT ERAAN VOORAF GING
2010 – Kind in dialoog
In 2010 spraken Luc Stevens, directeur van het Nederlands instituut voor onderwijs en opvoedingszaken NIVOZ, Clarence Harvey, Teaching & Learning Coördinator at Steiner Academy Hereford en Margareta van Raemdonck, Federatie van Rudolf Steinerscholen, België.
“Als je jezelf sterker wilt maken moet je weten wat je waard bent voor de buitenwereld.” was één van de aanbevelingen van Luc Stevens. Eén van de resultaten van de werkgroepen luidde als volgt: “Het essentiële behoudend en opnieuw vormgevend. Ons onderwijs verbinden met nieuwe inzichten”. Openheid, vertrouwen. Ook klonk dat taal vinden voor wat het vrijeschoolonderwijs inhoudt van groot belang is.
In de lezing van Clarence Harvey kwam het thema taal op bijzondere wijze terug. Hij sprak over Soul in Education . “…Soul in education is only possible where the educator is in touch with and actively integrates the Soul depth of himself/herself into his/her interactions with students” was zijn centrale these.
Margareta van Raemdonck werkte het thema aan de hand van de situatie in België concreet uit. De Belgische Steinerscholen hebben eigen eindtermen ontwikkeld. Op basis daarvan beschreef zij hoe portfolio wordt gebruikt om de resultaten van leerlingen zichtbaar te maken.
2009 Dancing The Bridges
Taal was ook in 2009 een wezenlijk thema. Thema was het ideaal in de werkelijkheid met als titel ‘Dancing the bridges’.
Prof. Gert Biesta, Professor of Education aan The Stirling Institute of Education sprak over de beperking van het onderwijs. Hij ziet drie grensgebieden waar onderwijs ophoudt en iets anders begint. Op basis van zijn stelling dat onderwijs zijn beperkingen kent kan onderwijs niet alle problemen oplossen. Biesta formuleert drie grensgebieden:
- Onderwijs als oplosser van alle sociale problemen (socialisatie: deel worden van groepen en tradities).
- Onderwijs als therapie (persoonsvorming).
- Onderwijs en leren (kennis en vaardigheden).
Goed onderwijs maakt in de ogen van Biesta een afgewogen keuze tussen de drie elementen en verwoordt dat op adequate wijze. Taal is daarbij van wezenlijk belang. Welke woorden kies je en hoe formuleer je.
Prof. Dr. Jost Schieren aan de Alanus Hochschule in Alfter liet zien hoe in het voortgezet onderwijs op basis van de ontwikkelingsfasen gewerkt wordt aan de ontwikkeling van het oordeelsvermogen, en hoe de stappen daarin kunnen leiden tot het innerlijk oordeel over wat vrijheid voor de mens is.
2008 – Samen Bindend Samen Werken
De MichaëlConferentie 2008 stond in het teken van ‘Samen bindend samenwerken’. Hoe kun je bindend samenwerken om te komen tot een school die dient als werkplaats voor de verdere ontwikkeling van een professionele leergemeenschap?
Prof. dr. Willem Koops, die de leerstoel ‘Grondslagen en Geschiedenis van de Ontwikkelingspsychologie en Pedagogiek’ bekleedt aan de Universiteit Utrecht en Prof. dr. Monique Volman, bijzonder hoogleraar Onderwijskunde en verbonden aan het Onderwijscentrum en de Faculteit Psychologie en Pedagogiek van de VU, te Amsterdam spraken tijdens deze conferentie.
Prof. dr. Koops stelde in zijn rede dat het traditioneel vernieuwingsonderwijs – waar de vrijeschoolbeweging onder wordt gerangschikt – zijn langste tijd gehad heeft, omdat internet en tv het klassieke kind doen verdwijnen. Daarmee past het oude opvoeden – het kind langer kind laten zijn en stapje voor stapje de volwassenheid binnenbrengen – niet bij het moderne kind dat permanent in verbinding is met de volwassen wereld. Nieuwe kansen zijn er voor de vrijeschool als zij opnieuw een perspectief kiest vanuit de ethiek en vanuit de ontwikkelingspsychologie en zich uiteenzet met haar opvoedingsidealen, haar oorspronkelijke en hedendaagse bronnen. Als zij zich vernieuwt, normen stelt en weet welk doel ze heeft met het onderwijs.
Prof. dr. Volman vult de nieuwe kansen concreet in. Het traditioneel vernieuwingsonderwijs kan zich richten op Authentiek leren – maatschappelijk betekenisvol en betekenisvol voor de leerling, op Actief leren – meedoen in activiteiten die in de samenleving van betekenis zijn en op Sociaal leren – leren handelen in sociale situaties door deelnemen aan leergemeenschappen en je te richten op brede persoonsontwikkeling. In die gebieden kan volgens Volman de betekenis en meerwaarde liggen van het vrijeschoolonderwijs, zonder zich te ontdoen van zijn wortels.
Op Weg Naar 2020 